Istanbul - Monument Berthe van Lennep

De twee begraafplaatsen die door Nederlandse handelaars werden gesticht in Turkije zijn door enkele families sterk met elkaar verbonden. Families als De Hochepied, Leidstar en Van Lennep vertegenwoordigden er niet alleen Nederland maar deden er ook goede zaken met hun handelshuizen. Onderling werd ook getrouwd en begraven deed men op de Nederlandse begraafplaatsen in Smyrna of in Istanbul. Dat de families na enkele eeuwen meer internationaal georiënteerd waren dan op Nederland, mag niet verwonderlijk zijn.

De familie Van Lennep verloor in de negentiende eeuw haar monopolypositie in Smyrna. Slecht management bracht de firma aan de afgrond. Een nieuw handelshuis werd opgezet en al snel liepen de zaken weer als vanouds. Sommige familieleden zochten hun fortuin in Amerika.  Getuige de latere grafstenen en andere bewijzen van communicatie waren de familieleden het Nederlands niet eens meer machtig. Ze spraken Grieks, Frans en een beetje Engels. Hoewel de Van Lenneps sterk gericht waren op Smyrna, waar de familie ook een grote boerderij bezat, werden enkele familieleden ook begraven in Istanbul. Zo vond Berthe Mathilde Eleonore, geboren in 1881 als oudste dochter van Alfred Edouard van Lennep (1852-1906) in 1903 haar laatste rustplaat in Ferikoy in Istanbul. Haar vader was inspecteur der tabaksregie in Saloniki en Constantinopel en een geziene man in het Ottomaanse Rijk. Over Berthe is verder weinig bekend maar haar familie schonk haar een van de mooiste grafmonumenten op het Nederlandse deel van de begraafplaats.

Monument Berthe van Lennep

Het korte leven van Berthe komt tot uiting in de afgebroken zuil die hoog op een sokkel is geplaatst die op zich weer op een fraai gedecoreerd basement staat. Rondom het monument is een rand afgezet met palen waartussen kettingen horen te hangen. Die kettingen zijn reeds verdwenen net als de meeste van de porseleinen beeldjes die op de hoeken van het basement stonden. Op de sokkel is aan de voorzijde de tekst voor Berthe in het Frans gesteld. Op de vlakken links en recht staan eveneens teksten in het Frans, zoals: ‘celle que nous ne pouvons plus voir, est plus que jamais avec nous’ (degene die we niet meer kunnen zien, is meer dan ooit bij ons) en ‘ton souvenir est plein de douceur ta memoire restera comme un parfum’ (jouw aandenken is vol zoetheid, je herinnering blijft hangen als een parfum). Kruis en krans op de zuil wijzen in een geloof op een overwinning op de dood.

[Geschiedenis van de begraafplaats][Meer informatie over de Nederlandse grafmonumenten]