Restant oude EBGS-begraafplaats Maria’s Rust

Enkele jaren geleden maakte de historica Mildred Caprino Stichting Gebouwd Erfgoed Suriname er op attent, dat er op een perceel aan de Beter Wonenstraat op Frimangron, een grafsteen te vinden is. Recent togen we er dan eindelijk naar toe, alwaar op een onbebouwde kavel inderdaad een grafsteen werd aangetroffen. De buren verklaarden tegenover ons dat er eigenlijk twee grafstenen naast elkaar waren, een kleine en een grote. Wij troffen echter maar een aan, ook nadat een inspectie van het terrein was uitgevoerd. De grafsteen bleek niet meer op zijn oorspronkelijke plek te zijn, daar het op een betonnen plaat was gelegd.

Overzicht locatie (foto Stephen Fokké, 2021)

Uit ons onderzoek is gebleken, dat de Beter Wonenstraat is aangelegd op een oude begraafplaats van de Evangelische Broedergemeente van Suriname (EBGS). Deze begraafplaats, genaamd “Maria’s Rust”, was de oudste van de historische stadsbegraafplaatsen van de EBGS. De overige waren “Christina’s Rust” (1879-1892), “Leopoldsrust” (1895-1913, later gedeeltelijk geruimd in 1954) en de kleine Godsakker achter de Grote Stadskerk. Achter de Saronkerk is er nog een EBGS-begraafplaats die dateert van ca. 1900.

Maria’s Rust (niet te verwarren met de andere EBGS-begraafplaats “Marius Rust”) werd in 1779 in gebruik genomen en in 1892 gesloten. De begraafplaats werd oorspronkelijk omsloten door de oude Nepveustraat (thans Afi Jabastraat), de Pontenwerfstraat (thans de Anton de Komstraat), de Rust en Vredestraat, de straat langs de Drambrandersgracht en een klein gedeelte van de nieuwe Dominéstraat. In een ingezonden stuk uit de Banier van Waarheid en Recht van 21 september 1935, verhaalt de schrijver dat “ (…) te midden van de wit geblakerde straten van de stad, een ware oase dat kerkhof met zijn oude, zware mahonieboomen”.

Map Spirlet 1916-1917

Omstreeks 1945 startte de Woningbouwvereniging “Beter Wonen” een woningbouwproject op de geruimde begraafplaats. Het project omvatte “de bouw van 33 stenen woningen, allen met vrij erf”. De Beter Wonenstraat, genoemd naar de gelijknamige woningbouwvereniging, is feitelijk het middenpad geweest, welke de oude begraafplaats in twee helften verdeelde.

De grafsteen die hedenmorgen werd gevonden, is van een Duitse Zendeling genaamd Johann Gottlob Buchner, oud 73 jaar. Zijn grafschrift luidt als volgt:

HIER RUHEN DIE GEBEINE/DES SELIGEN BRUDERS/JOHANN GOTTLOB BUCHNER/GEBOREN DEN … NOVEMBER/Ao [Anno] 1745/ZU DEUTSCH OSSIG/IN DER OBERLAUSITZ/ENT SCHLIEF DEN 23 JULI/Ao [Anno] 1818/ZU PARAMARIBO/DIENTE BEY DER BRUDER MISSION/UNTER DEN NEGERN IN SURINAM/IN SEGEN 34 JAARE.

Grafsteen voor Johann Gottlob Buchner (foto Stephen Fokké, 2021)

Vrij vertaald:

Hier rust het gebeente (lichaam)/van de zalige broeder/Johann Gottlob Buchner/geboren op … november/anno 1745/in Duits Ossig/in Oberlausitz/overleden de 23ste juli/anno 1818/ te Paramaribo/ in dienst van de Broedergemeente onder de negers (slaven) in Suriname, gedurende 34 gezegende jaren.

Met dank aan Mildred Caprino voor de tip en Johan Roozer voor de gezamenlijke inspectie.