Scriptie over de Nederlandse begraafplaats in Surat, India

In 2021 voltooide de Indiase studente Kaanan Thakkar haar Master of Science in Conservation of Monument and Sites aan de KU Leuven in België met een scriptie getiteld Bridging The Gap: Revival of a Former Dutch Cemetery in the Urban Fabric of Surat, India.

Na een stage bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) kreeg Thakkar het idee voor het ontwikkelen van een onderzoek naar het behoud van Nederlands Erfgoed in India. De RCE was al betrokken bij verschillende inspanningen om samen te werken aan de duurzame instandhouding van gedeeld erfgoed in India, waaronder begraafplaatsen in Nagapattinam en Fort Kochi, in het zuiden van India. In plaats daarvan richtte Thakkar haar aandacht op Surat, een belangrijke handelspost en directoraat van de Nederlandse VOC. Hier zijn sporen te vinden van de Nederlandse aanwezigheid, niet in de laatste plaats op de Nederlandse begraafplaats.

Kaanan Thakkar: Het formaat en de grootsheid van deze Europese graven te midden van een hedendaagse bruisende grootstedelijke Indiase stad zou gemakkelijk kunnen worden aangezien voor Indo-islamitische monumenten, ware het niet om de naam van de begraafplaats. Deze deelt het terrein met de Armeense graven te midden van een drukke plaats in het stedelijke Surat, India. Voorheen bekend als een handelsstad tijdens de tijd van de VOC in India en tegenwoordig een bloeiend zakencentrum, vertoont Surat een snelle verstedelijking en ontwikkelingsdruk op zijn erfgoed. De Nederlandse begraafplaats, gelegen in de centrale zone van de stad, wordt omringd door aantasting, nieuwbouw en een veranderende migrantengemeenschap. De begraafplaats is tegenwoordig de enige overgebleven open ruimte in de buurt. Het demonstreert een unieke verzameling asymmetrisch gerangschikte graven met een transcultureel karakter in zijn Indo-islamitische en Europese mix van architectuur, terwijl het geleidelijk aan vervaagt met de tijd.

Ondanks dat het een nationaal beschermde site is door ASI, blijft er een kloof bestaan tussen de behoeften van de gemeenschap en de erkenning van de begraafplaats als erfgoed. In deze ambivalentie rijst de vraag naar de betekenis ervan. De studie van Thakkar verkent die kloof door inzicht te krijgen in de verloren historische context, een culturele betekenis af te leiden en de kansen voor de toekomst van het behoud van de begraafplaats te identificeren.

Thakkar realiseert zich dat haar poging om de historische achtergrond vanuit een ver perspectief te leren kennen op theorie is gebaseerd, want bij een poging tot het veldwerk is de realiteit op de grond heel anders: gedeeld erfgoed als concept voor conservering kan eenzijdig worden genoemd, mits een implementatie ter plekke plaats vindt in samenwerking met lokale autoriteiten en betrokkenheid van de gemeenschap. In dat kader opent deze studie naar de Nederlandse begraafplaats een deur, maar die is nog niet helemaal geopend.

Thakkars studie is in haar ogen een gedeeltelijke brug tussen de lokale gemeenschap en de begraafplaats, tussen India en Nederland vanwege hun erfgoed, en het verleden en de toekomst van de begraafplaats.

 De begraafplaats als cricket field.

Hoewel de focus van Bridging the Gap op de mogelijkheden van de begraafplaats ligt voor omwonenden in de huidige tijd, met behoud van de historische betekenis, brengt Kaanan Thakkar ook de verschillende grafmonumenten zorgvuldig in kaart. Daarmee levert ze, in navolging van August Kempers in 1938 en Leo Wevers in 1997, een belangrijke bijdrage aan de documentatie van dit unieke gedeelde erfgoed.

Foto's door Kaanan Thakkar.

(Een artikel over de Nederlandse begraafplaats volgt.)