De geschiedenis van begraafplaatsen en kerkhoven in Paramaribo, Suriname, is een complexe en interessante geschiedenis. Toch begint die geschiedenis niet met de komst van de Europeanen. Suriname heeft in het verleden diverse precolumbiaanse culturen gekend.[1]
Na de komst van de Nederlanders in 1667 en het verplaatsen van het bestuurscentrum naar Paramaribo, liep de bevolking van Torarica snel terug, van 1500 bewoners in 1667 naar 500 in 1669. De terugloop werd niet alleen veroorzaakt omdat mensen verhuisden, maar ook doordat veel Engelsen vertrokken uit Suriname.[1]
Tot het einde van de negentiende eeuw kende Suriname buiten de plantages en Paramaribo nauwelijks een infrastructuur. Die was alleen te vinden in dat deel van de kolonie dat in cultuur was gebracht en daar waar het Kordonpad liep. Militaire posten langs dit pad moesten de plantages langs de Commewijne- en Surinamerivier beschermen tegen aanvallen uit het zuiden en oosten van de Marrons, gevluchte slaven. Uit de archieven blijkt dat officieren en soldaten die op de verschillende posten kwamen te overlijden, ter plekke op de desbetreffende post werden begraven. Heden ten dage zijn dan ook bij sommige voormalige posten graven van overleden soldaten te vinden. Waar geen wegen waren, werden plantages bereikt via de kreken en rivieren die op de kust uitmonden.
De kern van de Surinaamse economie werd tot ver in de negentiende eeuw gevormd door de plantages. De plantage was de productie-eenheid, maar tevens de sociale eenheid: een autonome leefgemeenschap van tussen de 50 en 500 mensen. De eigenaar en zijn familie woonden er, en dan was het vrije personeel, bestaande uit directeur, opzichters en soms ambachtslieden. Maar verreweg het grootste deel van de gemeenschap bestond uit slaafgemaakten. Al deze mensen werden op de plantage begraven. De eigenaar en directeur op een kleine, voorname begraafplaats nabij het plantagehuis, de slaafgemaakten op een eenvoudige begraafplaats aan de rand van de plantage. Het is niet bekend waar het vrije personeel werd begraven.
De stad Paramaribo kent een boeiende funeraire geschiedenis met ruim 50 bekende begraafplaatsen. Daarnaast zijn er meerdere erfgraven bekend en bovendien zijn er de verdwenen slavenbegraafplaatsen en diverse vondsten van precolumbiaanse graven. Door niet alleen te beschrijven wat bewaard is gebleven, maar ook door wat er is verdwenen, is het mogelijk de funeraire geschiedenis van Paramaribo in kaart te brengen. Dit geeft ons meer inzicht in de ontstaansgeschiedenis van Suriname. De begraafplaatsen en kerkhoven zijn erfgoed dat Nederland deelt en verbindt met Suriname, maar tegelijkertijd is het vooral Surinaams erfgoed.
