Begraafplaats Informatie India

Als op 19 mei 1762 het schip Oosthuizen van de kamer Hoorn de rede van Texel verlaat, betekent dit ook een definitief afscheid van Europa voor de man die in het soldijboek voor komt als korporaal Jan Adam Zelarius. Hij was geboren in 1740, als de zoon van Johan Jacob Cellarius en Maria Miller uit Olm (Ulm), in het huidige Duitsland.^[i] Een correcte spelling van naam en geboorteplaats, zelfs als er een valse identiteit opgegeven werd, was wel van belang omdat in het soldijboek tijdens de hele diensttijd de salarisadministratie bijgehouden werd. Dat Cellarius zich daar van bewust was, blijkt uit het feit dat hij een brief schreef naar de kamer Hoorn waarin hij de juiste schrijfwijze van zijn naam en geboorteplaats bevestigde. Een wijs besluit, omdat Cellarius jaarlijks zijn soldijafrekening liet innen door gemachtigden. Zo konden zijn complete verdiensten over al die jaren vanuit Nederlandse handelshuizen gebruikt worden om meer dan 10.000 gulden te investeren in vastgoed in Ulm (Duitsland) en in handelscontacten in Europa.

Cornelia Elisabeth Vogt werd geboren op 29 oktober 1784 in Kochi als dochter van de vuurwerker^[i] Johan Hendrik Vogt uit Nassau (Duitsland) en Augustina Johanna Claassens.^[ii] Op 7 november daaropvolgend werd zij ten doop gehouden met als getuigen Johan Gustaaf Claassens en Maria Verhulst. Zij zou de tweede vrouw worden van Carl Philip von Ochsee, afkomstig uit Ixheim (Duitsland).

De levens van VOC-vrouwen zijn nauwelijks beschreven en moeilijk te reconstrueren. Alleen aan de hand van de informatie over hun vaders en mannen is het mogelijk enig inzicht te geven in hun leven. Zo ligt in Kochi Aletta Augustina Thiel begraven. We kennen haar geboorte- en overlijdensdatum alleen vanwege de inscriptie op haar graftombe: Geboren 21 april 1760 en overleden 30 november 1784. Ze werd dus maar 24 en een half jaar en ze was de echtgenote van Jan Lambertus van Spall, een onderkoopman uit Utrecht die zich op wist te werken tot de laatste Nederlandse gouverneur van Kochi tussen 1793 en 1795.

Nabij het voormalige bastion Gelderland van Fort Kochi ligt de Dutch Cemetery, een stille getuigenis van de Nederlandse aanwezigheid in deze kustplaats. In 1663 namen de Nederlanders het toenmalige Fort Manuel in dat gebouwd was door de Portugezen. Het oorspronkelijke fort werd uit kostenoverwegingen aanzienlijk verkleind door de Nederlanders en ook binnen het fort deden de Nederlanders de nodige aanpassingen. De St. Francis Church werd in het vervolg gebruikt voor de protestantse eredienst, terwijl andere Portugese kerken werden gesloopt. De Santa Cruzkathedraal werd zelfs omgebouwd tot pakhuis.

Volgens mondelinge overlevering is het de apostel Thomas geweest die in het jaar 52 het christendom heeft geïntroduceerd in India.^[1] Tegenwoordig leven langs de kust van Malabar nog de Mar Thoma Christians, de christenen van Sint Thomas (ook wel Thomas Christenen), behorende tot de kerken van de Assyrische traditie, waarvan Sint Thomas de grondlegger in India zou zijn geweest.^[2] Deze Assyrische christenen spreken Syrisch, een dialect van het Aramees, de taal die ook Jezus sprak. Hun kerken zijn eenvoudig, met nauwelijks meubilair en waar de gemeenschap op vloermatten zit, gelijk als in Hindoetempels.

India was overigens geen onbekend land voor de volkeren uit de Levant, volgens overlevering vestigden de eerste Joden zich in de tijd van de Israëlische koning Salomo in het koninkrijk Cochin, maar kwam pas na de vernietiging van de Tempel in Jeruzalem in het jaar 70 een veel grotere groep Joden naar India. Zij vestigden zich in Cranganore.^[3]

Niet lang nadat in 1665 de Nederlanders het fort bij Nagapattinam hadden veroverd op de Portugezen, werd een nieuwe begraafplaats aangelegd, meer landinwaarts. De begraafplaats staat tegenwoordig bekend als ‘karikop’, een verbastering van het Nederlandse woord ‘kerkhof’.

In 1658 veroverde de VOC het Portugese fort bij Nagapattinam. Er werd vooral in textiel gehandeld, maar Nagapattinam was ook de invoerhaven voor op Ceylon gevangen olifanten. Vanuit hier werden de olifanten verkocht aan verschillende vorsten in India. Het fort was echter groot en daardoor  duur in het onderhoud. Nadat  in 1687 werd besloten om het hoofdcomptoir van de Coromandel te verplaatsen van Pulicat naar Nagapattinam, werd begonnen met de bouw van een nieuw fort. Dit fort was kleiner en kreeg de naam de ‘Vijf Sinnen’. Voor de bouw werden restanten gebruikt van de huizen en muren die bij een grote vloedgolf in 1680 waren vernield. In 1781 werd Nagapattinam door de Britten op de Nederlanders veroverd. Het zou daarna in Britse handen blijven.

In 1621 vestigde de VOC een factorij in Agra. Het eerste hoofd van de plaatselijke VOC-loge was Wouter Heuten, die stierf in 1623. Ondanks dat de Nederlanders niet op goede voet stonden met de Engelsen, boden ze deze wel de gelegenheid om hun doden te begraven in de tuin van de Nederlandse loge. De Engelsen hadden wel een factorij in Agra, maar geen tuin. Aangenomen wordt dat halverwege de negentiende eeuw, dus ruim na het vertrek van de Nederlanders in 1720 uit Agra, op de locatie van de Nederlandse tuin de St Pauls Church is gebouwd. Daarbij werd een protestantse begraafplaats aangelegd.

Bij de steden Patna en Chhapra werd salpeter gewonnen, een belangrijke grondstof voor buskruit. Ook werd er opium verhandeld. De vestiging in Chhapra was rond 1650 tot stand gekomen, niet lang na de vestiging in Patna. Al snel werd de vestiging in Chhapra belangrijker en uiteindelijk huisde hier al het Nederlandse personeel. De logie van de VOC bestond naast een woongedeelte uit een salpeterfactorij en een tuin.

De factorij in Patna werd rond 1670 bestuurd door een Banya, een lokaal koopman. De factorij in Chhapra werd echter belangrijker en er huisde dan ook veel Nederlands personeel. Aanvankelijk werd in de tuin begraven (SC-IND-004), maar vermoedelijk vanwege de hoge sterfte werd even buiten Chhapra bij Karinga een Nederlandse begraafplaats aangelegd.

J.J. Cotton maakt in zijn List of inscriptions on tombs or monuments in Madras Volume I (Revised edition 1945, p. 185) melding van een forse granieten zerk (9 feet by 3 ½) die bij de ingang ligt van St. Mary’s Church in Cape Comorin en die afkomstig is van een aangrenzende begraafplaats. Op het terrein zou voorheen een Nederlandse factorij zijn gevestigd.

In 1714 liet de VOC met hulp van plaatselijke vorsten en toestemming van het koninkrijk Kochi een fort bouwen bij Chetwai.^[1] Verschillende lokale vorsten werkten mee omdat het fort hen zou beschermen tegen de Samorijn van Calicut. Nog tijdens de bouw werd het onvoltooide fort overrompeld en bij eerste een poging het fort te hernemen vielen 32 doden en 58 gewonden. Het leverde een schade op van 85.000 gulden, voor de helft aan de bouwkosten, als wel 55 kanonnen en 14 mortieren.^[2] Vendrig Jan Hoeck die verantwoordelijk werd gehouden voor de overrompeling werd met de kogel ter dood gebracht.^[3] In 1717 werd het fort uiteindelijk weer heroverd. De Friese predikant Jacobus Canter Visscher beschreef de gebeurtenissen in een van zijn brieven.^[4]

In 1742 liet Jan Albert Sichterman, VOC-directeur van Bengalen, een klokkentoren bouwen op de oevers van de Hooghly, nadat hij eerder al had besloten de factorij te fortificeren. In 1767 liet George Lodewijk Vernet, de toenmalige directeur Bengalen, een achthoekige kerk aan de toren bouwen.

Pulicat is tegenwoordig een klein vissersdorp aan de Coromandelkust, bestaande uit twee met elkaar verbonden eilanden. In het Cholarijk, een Tamil-dynastie van de tweede tot de dertiende eeuw in het zuiden van India, groeide Pulicat uit tot een belangrijke havenplaats. Later, vanaf de veertiende eeuw werd Pulicat onderdeel van het koninkrijk Vijayanagara.