Op donderdag 19 mei 2022 bracht een team van de Stichting Gebouwd Erfgoed Suriname (SGES), een werkbezoek aan het district Coronie om enkele historische graven op de plantage Bellevue te inspecteren en te documenteren. De aanleiding hiervoor is het bericht van mevr. M. Vroom, dat enkele oude graven op de plantage zouden zijn beschadigd ten gevolge van rehabilitatiewerkzaamheden aan de Oost-Westverbinding. Het team van SGES bestond uit Rachel Deekman, Jennifer Scheuerman en Stephen Fokké.

De historische graven aan de voorzijde van de Salemkerk te plantage Clyde in Coronie zijn voor het eerst, en wel in 2003, door Philip Dikland gedeeltelijk gedocumenteerd. Van de 18 graven waren 8 in kaart gebracht. Twee grote bakstenen tombes hebben geen grafsteen, waardoor onbekend is wie daar begraven zijn. In 2014 documenteerde Dikland samen met Max van de Poel nog eens zeven graven.

De kern van de Surinaamse economie werd tot ver in de negentiende eeuw gevormd door de plantages. De plantage was de productie-eenheid, maar tevens de sociale eenheid: een autonome leefgemeenschap van tussen de 50 en 500 mensen. De eigenaar en zijn familie woonden er, en dan was het vrije personeel, bestaande uit directeur, opzichters en soms ambachtslieden. Maar verreweg het grootste deel van de gemeenschap bestond uit slaafgemaakten. Al deze mensen werden op de plantage begraven. De eigenaar en directeur op een kleine, voorname begraafplaats nabij het plantagehuis, de slaafgemaakten op een eenvoudige begraafplaats aan de rand van de plantage. Het is niet bekend waar het vrije personeel werd begraven.

Na de succesvolle vestiging van een Hollandse kolonie op de zuidpunt van Manhattan werden in 1628 in het fort Nieuw Amsterdam de eerste reguliere kerkdiensten gehouden. Dat gebeurde in een ruimte van de graanmolen die de kolonisten hier hadden gebouwd. In 1633 werd de eerste houten kerk gebouwd nabij de oevers van de East River.

In het bijna 400-jarige bestaan van New York zijn talloze begraafplaatsen aangelegd, gebruikt en weer verdwenen. De oudste, met name kerkhoven, dateren uit de tweede helft van de zeventiende eeuw, toen eerst de Nederlanders en later de Engelsen controle hadden over de nederzetting. Met de groei van New York ontstond de noodzaak voor grotere begraafplaatsen. Die begraafplaatsen werden niet meer dicht bij de bebouwing aangelegd, maar verder weg, op plaatsen die bijvoorbeeld voor landbouw minder geschikt waren. Bij veel van die begraafplaatsen uit de negentiende eeuw denk je niet meteen aan een link met de Nederlandse geschiedenis, maar die is er vaak wel, zoals op Green-Wood in Brooklyn.

Peter Stuyvesant was vanaf 1647 directeur-generaal van de Nederlandse kolonie Nieuw-Nederland, totdat het in 1664 werd afgestaan aan de Engelsen. Stuyvesant was weinig geliefd. Hoewel de kolonie tijdens zijn bewind wel verder werd uitgebreid, was hij constant in conflict met de bevolking.

In 1651 kocht Stuyvesant bouwerij (boerderij) nr. 1 van de WIC, gelegen een tiental kilometers buiten de nederzetting. Bij de bouwerij (in het Engels uitgesproken als boweray, later bowry) hoorde land met bijgebouwen, vee en twee tot slaafgemaakten uit Afrika.^[1] Op het stuk land liet Stuyvesant in 1660 een kapel bouwen voor zijn buren en werknemers.^[2] Dit feit op zich is al bijzonder, aangezien een eigen kapel niet gangbaar was voor protestanten. Maar mogelijk koos Stuyvesant hiervoor omdat de afstand naar Nieuw-Amsterdam te groot was. Niet bekend is hoe de kapel er precies uit heeft gezien.

De grafsteen van Hendrik Duurkoop op de Hollandsche begraafplaats bij de Goshinji-tempel in Nagasaki is lange tijd beroemd geweest vanwege het feit dat het de oudste nog aanwezige grafsteen was die aan een Europeaan toebehoorde.^[1] Duurkoop, die het grootste deel van zijn volwassen leven doorbracht in Batavia (nu Jakarta) en Nagasaki, stierf op zee op 42-jarige leeftijd terwijl hij onderweg was naar zijn tweede post als opperhoofd van de Hollandse factorij op Dejima. In dit artikel wordt een korte weerslag gegeven van het in Japan beschikbare historische materiaal in het Nederlands en Japans over het leven van Duurkoop en de geschiedenis van zijn grafsteen na zijn dood.^[2]

In 2003 verscheen in Japan van de hand van mw. Hisayo Murase het boek ‘Verbeck of Japan’. Het boek is een vertaling in het Japans van de biografie van Guido Hermann Fridolin Verbeek geschreven door W.E. Griffis uit 1901 en voorzien van annotaties.

In 2012 verscheen, weer in Japan, een tweede – nu in het Engels - boek over het leven van Verbeek, getiteld: ‘Guido F. Verbeck. A life of determined acceptance.’ Van mw. Noriko Itoh. Verbeck is een verengelsing van de familienaam Verbeek. Als lezer zult u zich misschien afvragen waarom aandacht wordt gevraagd op twee in Japan verschenen boeken. De reden is dat het over een Nederlander gaat die een grote bijdrage geleverd heeft aan de ontwikkeling van Japan in de negentiende eeuw. Nog interessanter is dat hij afkomstig was uit Zeist. Hij mag naast Willem Pijper en Hendrik Marsman als een van de grootste zonen van Zeist worden beschouwd. Het is onterecht dat zijn naam in Zeist onbekend is en in zijn geboortedorp niets aan hem herinnert.

In 1641 werden de Nederlanders gedwongen te verhuizen van Hirado naar Nagaski en verloren daarmee de mogelijkheid om hun doden aan land te begraven. In plaats daarvan kregen de doden een zeemansgraf. Nadat uiteindelijk in 1654 toestemming was verkregen voor het begraven aan land duurde het nog bijna een jaar voordat de eerste dode daadwerkelijk een graf kreeg. Opperhoofd Winnincx sprak tijdens de hofreis in het voorjaar 1655 wel al zijn dank uit aan verschillende hoogwaardigheidsbekleders voor de toestemming om de doden aan land te mogen begraven.